Niets dan de waarheid

Written by Frans Boenders

Het onderwerp van Linda Vermeirens foto's is niets minder dan de waarheid. Ongeacht of het gaat om magisch geladen landschappen in Ierland, het portret van een dame van stand, een plebejisch roodharig sproetenjongetje, de hoogst poëtische weerspiegeling van boomstammen in stilstaand water - Vermeiren wil, kijkend door het oog van de camera, weten hoe de dingen zélf zijn.

In haar portretten van geklede dan wel naakte vrouwen, ten voeten uit of fragmentarisch, in kleuren of zwart-wit: de fotografe komt er allerminst tegemoet aan mannelijke fantasmen. Toch zijn deze portretten op hùn manier erotisch. Hun erotiek, indien aanwezig, komt uit het model zelf en is niet het gevolg van enigerlei manipulatie.
Vermeirens fotoapparaat slokt het model niet op om het te doen passen in het mentale beeld dat de fotografe zich vormt vooraleer ze de sluiter in werking stelt. Haar onthechte oog maakt zich juist vrij. Het laat zich volstromen met de in waarheid genomen mens. Respectvolle afstand staat evenwel niet gelijk met onbewogen, laat staat koude distantie: hij vertolkt veeleer een onuitgesproken vraag en een intens luisteren. Elk vooroordeel in het hoofd van de fotografe lijkt verdampt, opgelost. Men hoeft dan ook geen ironie, zucht naar luxe of een verhitte verbeeldingswereld te verwachten in Vermeirens foto's. Zelfs de catwalk, waartegen het liggende naakt met het weelderige blonde haar zich drukt, oogt gewoon als de baan rood die hij 'maar' is. De achtergrond is herleid tot het minimum, een grijs of rood doek waarvan de plooien niet eens zijn gladgestreken. En op de zwart-wit foto's rijst het blanke lichaam op om het inktzwart van een nacht te verjagen.

Vermeiren zelf wijst op het wederzijdse vertrouwen waarin zulke portretten ontstaan. Dat vertrouwen steunt op het spontane gevoel van verbondenheid waarmee de fotografe haar model benadert. Het gaat haar om de mens, van wie de uitstraling haar boeit. Daarom kiest de fotografe niet zozeer de spannende momenten in, bijvoorbeeld, een ontkledingsproces; ze volgt àlle deelmomenten van een beweging met gelijkmoedige aandacht. Precies dat paradoxale evenwicht tussen intense attentie en kalme observatie houdt Vermeirens portretwerk ver van elke soft porno of banale prikkeling.

'Il vero per soggetto', waarheid moet het onderwerp (van fotografie) zijn: Alessandro Manzoni's ethische oproep zou ook Linda Vermeirens stelregel kunnen wezen. Ze heeft lak aan de drie grote goden van onze tijd - de idolentriade Geld, Glamour, Gebruik. Als haar foto's esthetische kwaliteiten bezitten (en dat is vaak het geval), dan enkel als gevolg van een techniek en van een wil om geen poppenkast bij elkaar te schieten maar eerlijke beelden te maken. L'art pour l'art en behaagzucht zijn niet aan haar besteed. In elk portret zoekt ze naar de mens die juist op dat moment en precies met die ingesteldheid voor haar zit. Waarheid is voor Vermeiren altijd situationeel, temporeel - en dus per se efemeer. Waarheid is een kwestie van hic et nunc. En omdat Linda Vermeiren met niets minder dan waarheid tevreden is raken haar foto's minder de verbeelding en de smaakterreur dan wel het hart.